Humanistyka i nauki społeczne - Bionauki
Widok zawartości stron
Nawigacja okruszkowa
Nawigacja
Widok zawartości stron
Widok zawartości stron
Wyniki sortowane według etykiety: przedstawiamy
Popularne teksty
Widok zawartości stron
Wyniki sortowane według etykiety: przedstawiamy
Lista artykułów
Zrozumieć dzikie pszczoły – zespół pierwiastków napędzany energią
15.04.2021
Jedną z podstawowych cech życia na różnych poziomach organizacji biologicznej jest konieczność bilansowania energii i materii. Rzut oka na sieć troficzną w najbliższej okolicy, ot choćby na trawniku przed domem, uwidacznia jak mocno ta cecha łączy organizmy ze sobą nawzajem i ze środowiskiem. O tym, jaki ma to związek z dzikimi pszczołami opowiada dr Michał Filipiak z Instytutu Nauk o Środowisku UJ.
więcej o Zrozumieć dzikie pszczoły – zespół pierwiastków napędzany energią
Najdokładniejsze w historii obrazy młodego Wszechświata
09.04.2021
Międzynarodowy zespół astronomów, w którego składzie znajdują się także naukowcy z Polski, opublikował najdokładniejszą w historii mapę Wszechświata w zakresie niskich częstotliwości radiowych, używając europejskiej sieci odbiorników LOFAR. Aby tego dokonać obserwowano wielokrotnie te same obszary nieba, by móc je następnie połączyć w jeden obraz o bardzo długiej ekspozycji. Dzięki temu na obrazie wykryto słabe poświaty radiowe od gwiazd, które eksplodowały jako supernowe w dziesiątkach tysięcy galaktyk, rozmieszczonych aż po najdalsze rejony Wszechświata.
więcej o Najdokładniejsze w historii obrazy młodego Wszechświata
![Pszczoły na diecie? [wideo]](/documents/74541952/147053668/bee2_230x300.png/132b8ed5-2598-4f5d-a105-c565636e3911?t=1616428310238)
Pszczoły na diecie? [wideo]
22.03.2021
Owady zapylające, w tym te najbardziej rozpoznawalne - pszczoły - korzystają z bogatej stołówki, której specjalnością jest nektar i pyłek, serwowany przez drzewa, krzewy i inne rośliny kwitnące. Nektar daje zapylaczom energię niezbędną do wszelkich aktywności. Pyłek wykorzystywany jest jako materiał budulcowy, z którego potomstwo pyłkożernych owadów formuje własne organizmy. Aby zbudować zdrową pszczołę, potrzebny jest pokarm wysokiej jakości. I w tym tkwi problem, o którym piszą dr Zuzanna Filipiak i dr Michał Filipiak z Instytutu Nauk o Środowisku UJ.
więcej o Pszczoły na diecie? [wideo]
Wybierz niebieską pigułkę
09.03.2021
Ponad 1,6 miliarda ludzi zmaga się z różnego rodzaju bólem przewlekłym. Badania eksperymentalne dowodzą, że w wielu przypadkach ból można eliminować, wykorzystując placebo. Czyli zamiast np. paracetamolu lub tramadolu łykamy pastylkę z cukrem. Efekt ten i jego mechanizm badać będzie zespół prof. Przemysława Bąbla z Instytutu Psychologii. Właśnie otrzymał na ten cel prestiżowy grant MAESTRO NCN.
więcej o Wybierz niebieską pigułkę
Kiedy wirus atakuje bakterię
23.02.2021
Bakteriofagi – albo po prostu fagi – to wirusy, które zarażają bakterie. Ich strategie infekcji są bardzo różnorodne, od umiejętnego ukrywania się w bakteriach jako „pasożyty”, co zwiększa szanse na przetrwanie ewolucyjne, do zabijania komórek bakteryjnych. Dr Rafał Mostowy z Małopolskiego Centrum Biotechnologii UJ właśnie zaczyna projekt skupiający się na badaniu pierwszego etapu infekcji bakterii przez fagi.
więcej o Kiedy wirus atakuje bakterię
„Super-cząsteczki” do walki z białaczką
18.02.2021
Ostra białaczka limfoblastyczna, czyli nowotwór układu krwionośnego, to najczęstszy typ białaczki występującej wśród dzieci. Choroba postępuje bardzo szybko, nieleczona kończy się śmiercią w ciągu kilku miesięcy. Część sposobów leczenia białaczki tego typu jest znana i praktykowana już od ponad 50 lat. Jednak efekty uboczne, jakie im towarzyszą często wywołują wiele poważnych zagrożeń zdrowotnych. Badacze z Wydziału Chemii UJ, na czele z dr Joanną Loch, właśnie rozpoczynają projekt, w którym podjęli się wyzwania znalezienia nowych możliwości leczenia tego nowotworu.
więcej o „Super-cząsteczki” do walki z białaczką
Hurtowe wyprawy na Marsa
15.02.2021
Rok 2021 obfituje w liczne misje na Marsa, których przyloty w jego okolicę możemy obecnie śledzić w mediach. Wynika to z faktu, że w ubiegłym roku sondy marsjańskie wyruszyły na Czerwoną Planetę niejako hurtem. Związane jest to z niedawną Wielką Opozycją Marsa z jesieni 2020 roku – Mars znalazł się wówczas najbliżej Ziemi na swej orbicie okołosłonecznej; były to zatem warunki bardzo korzystne do wysyłania tam ziemskich instrumentów badawczych. Jednak po raz pierwszy taka próba z powodzeniem udała się właśnie ZEA.
więcej o Hurtowe wyprawy na Marsa
Mądra Książka Roku 2020
11.02.2021
Szósta edycja konkursu "Mądra Książka Roku" zbliża się wielkimi krokami. Już po raz kolejny współorganizujemy konkurs na najlepszą książkę popularnonaukową. Tak jak w poprzednich latach, chcemy docenić twórczość autorów książek popularnonaukowych dla dorosłych i dla dzieci. Poniżej przedstawiamy nominowane książki za rok 2020.
więcej o Mądra Książka Roku 2020