Harajuku – jedna z dzielnic Tokio, cieszy się wizerunkiem miejsca, stanowiącego mekkę mody, zwłaszcza tej szalonej, ekscentrycznej, subkulturowej.

Odwiedzając jednak to osławione miejsce, można się głęboko rozczarować, gdyż zamiast tłumów kolorowo ubranych młodych ludzi, dominującymi bywalcami tego miejsca okażą się sami turyści. Fenomenowi dzisiejszego Harajuku przygląda się Klaudia Adamowicz z Wydziału Filozoficznego UJ, która analizuje współczesną kulturą japońską. W 2014 i 2015 roku, uczestnicząc w programie Japan Foundation – Japanese-Language Program for Specialist in Cultural and Academic Fields, przeprowadziła ona badania terenowe na obszarze Harajuku. Biorąc udział w licznych wydarzeniach, rozmawiając z członkami subkultur, starała się odpowiedzięć na pytanie: jakie jest współczesne Harajuku?

Mówiąc o subkulturach Harajuku, należy wskazać na dwa uzupełniajace się elementy: z jednej strony będzie to moda, zaś z drugiej muzyka. Współistniejąc, oba elementy wzajemnie napędzały swój rozwój. Przykładem może być relacja, jaka łączy visual kei – muzyczny styl, w którym kluczową rolę odgrywają efekty wizualne oraz inspirowany modą zachodnią styl Lolita Fashion. Wachlarz inspiracji obecnych na Harajuku, również obecnie pozostaje niezwykle szeroki – różnorakie motywy czerpane są zarówno z kultury zachodniej, jak i własnej, w tym także tradycyjnej.

Podczas badań nad współczesnym Harajuku istotne jest również dostrzeżenie dwóch równoważnych, choć odmiennych od siebie nurtów. Z jednej strony będzie to działalność dużych firm oraz rządu japońskiego. Starają się oni promować kraj poprzez kulturę kawaii (z jap. uroczy, słodki), włączając w to wizerunek Harajuku . Z drugiej zaś mamy do czynienia z subkulturową społecznością, która jakkolwiek ulega zmianie, to jednak nadal stanowi kluczowy punkt do zrozumienia dzisiejszego Harajuku. Oba nurty podążają równolegle i nie wykluczają się wzajemnie.

"Istotnym punktem moich badań jest próba zdefiniowania zjawiska od strony samych odbiorców, sposobów ich rozumienia i w nim uczestnictwa. W przeciwieństwie do większości badaczy, którzy, prowadząc wcześniejsze analizy, często na siłę doszukiwali się nieobecnych, głębszych znaczeń, ja w pierwszej kolejności pytam o zdanie samych członków subkultur" - podkreśla Klaudia Adamowicz.

"Silny związek subkultur Harajuku z tym obszarem to już przeszłość - kontynuuje Adamowicz -  Tu przecież znajdowały się wszystkie subkulturowe sklepy, tu dochodziło do spotkań. Co więcej, teraz dochodzi również do silniejszych kontaktów i wzajemnej wymiany z innymi subkulturami. Mimo to, Harajuku trwa jako symbol, co sprawia, że w świadomości odbiorców jego znaczenie pozostaje wciąż wyraźne".

Zdjęcia:

- Na górze: Harajuku girl, fot. Rosino [CC BY-SA 2.0], via Wikimedia Commons

- Dolna ilustracja, środkowy rząd od lewej: zegar zaprojektowany przez Sebastiana Masudę, reprezentant stylu dekora kei, kimona dla psów, bluzy z księżniczkami Disneya, które noszą tatuaże oraz stoisko z gadżetami koreańskiego zespołu