Ulepszone drożdże opracowali naukowcy z Zespołu Genetyki Ewolucyjnej UJ. Będzie je można wykorzystać do produkcji probiotyków i kosmetyków.

W wywiadzie dla PAP Nauka w Polsce dr Dominika Włoch-Salamon z Instytutu Nauk o Środowisku UJ wyjaśnia, że drożdże tworzą zwykle agregaty, czyli skupiska dużej liczby, ściśle ze sobą połączonych komórek. Agregaty te składają się z komórek będących w różnym stanie fizjologicznym. Są to zarówno komórki stare - komórki „matki", które już wielokrotnie pączkowały jak i nowo powstałe komórki „córki", które nie pączkowały jeszcze nigdy. Kiedy populacja głoduje część komórek „córek" staje się tzw. komórkami spoczynkowymi.

Przetrwanie populacji

Komórki spoczynkowe są szczególnie cenne, bo zawierają materiały zapasowe, mają grubą ścianę komórkową, są bardziej odporne na różnorakie niekorzystne czynniki, charakteryzują się wyższą przeżywalnością niż pozostałe komórki z populacji. - "W przypadku poprawy warunków środowiska równocześnie wznawiają swoje procesy fizjologiczne, co skutkuje podziałami i zwiększeniem liczebności populacji" - tłumaczy badaczka.

Do tej pory problemem było wyodrębnienie jednorodnej frakcji komórek spoczynkowych ze szczepów tworzących agregaty. Naukowcy poradzili sobie z tym problemem  i opracowali metodę pozwalającą na  łatwiejsze wyizolowanie frakcji komórek spoczynkowych. Dokonali tego poprzez genetyczną modyfikację tzw. transformację homologiczną genu odpowiedzialnego za agregację komórek drożdży. Do tej pory modyfikacji poddano siedem szczepów Saccharomyces cerevisiae, pochodzących z różnych środowisk: owoców, gleby, ciała ludzkiego.

Pozyskane w ten sposób komórki spoczynkowe drożdży lepiej przeżywają długotrwałe, niekorzystne dla nich warunki takie jak: wielokrotne rozmrażanie i przechowywanie w temperaturze -20 st.C.; długotrwałe przetrzymywanie w temperaturze chłodziarek, czyli 4 st.C; długotrwałe przechowywanie w temperaturze 28 st. C.

"Komórki drożdży o wyższej przeżywalności mogą mieć zastosowanie przy produkcji szczepów piekarniczych: drożdży świeżych i suszonych, probiotyków i kosmetyków wymagających „ożywienia" komórek drożdży po dłuższym okresie „uśpienia" - tłumaczy dr Dominika Włoch-Salamon.

Badania zostały sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki. Wynalazek zgłoszono do ochrony patentowej w Polskim Urzędzie Patentowym oraz w trybie zgłoszenia międzynarodowego PCT. Od kilku tygodni twórcy wynalazku prowadzą rozmowy z indyjską firmą, zainteresowaną komercjalizacją.

(na podst. PAP - Nauka w Polsce)

Ilustracja: commons.wikimedia.org