Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Nawigacja okruszkowa Nawigacja okruszkowa

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Centrum nauki dla każdego

Centrum nauki dla każdego

Sukces Centrum Nauki Kopernik zainspirował do myślenia o otwarciu podobnych ośrodków w Polsce regionalnej. Czy temu zapałowi towarzyszy dyskusja, z której zrodzą się kształty nowych inwestycji?

Więcej o nauce?! Dołącz do profilu strony. www NAUKA.uj.edu.pl na Facebooku 

 

Piotr Żabicki

O centrum nauki myśli Łódź, Katowice, Lublin. Inne miasta chcą rozwijać istniejące ośrodki. Własne centrum planuje powołać też Kraków. Te dążenia podsycane są przez zbliżające się nowe rozdanie funduszy europejskich oraz oświadczenia decydentów, choćby deklarację ministerstwa nauki, które zapowiedziało utworzenie piętnastu centrów nauki.

I wspaniale, że idea centrum nauki staje się obecna w myśleniu o nowych inwestycjach. Gorzej, że bardzo nikła jest debata o tym, jak takie ośrodki mają wyglądać, na czym się koncentrować, jaka ma być ich specyfika i strategia ekonomiczna? „Centrum nauki w każdym regionie" (trochę jak „1000 szkół na Tysiąclecie") – to hasło główne, a reszta… to tylko szczątkowe informacje, że ktoś złożył taki a taki projekt. A przecież to wielka inwestycja, która pochłonie wiele milionów, może mieć wielki wpływ na wielu ludzi i w związku z tym wymaga wielkiej, otwartej debaty. W trakcie Forum Nowej Nauki dyrektor Kopernika Robert Firmhofer opowiadał mi, że prace nad powstaniem Centrum zaczęły się ponad siedem lat przed otwarciem. Chciałbym wierzyć, że i w innych regionach starczy czasu na rozmowę o kształcie kolejnych gmachów wiedzy.

Aby być konstruktywnym inicjatorem dyskusji o centrum nauki rozpocznę od tego, że w jego ramach, edukacyjnej rozrywce i interaktywności winna towarzyszyć ciągła debata z nauką na pierwszym planie. Nowoczesne centrum powinno inicjować i zapewniać miejsce dla rozmowy o problemach współczesności, w których rozwiązywaniu wiedza odgrywa niebagatelną rolę: o energetyce, klimacie, GMO, stopie bezrobocia, lotach do gwiazd, mniejszościach itd.. Takie debaty winny odbywać się stale, nawet codziennie – tak by i gość interaktywnej ekspozycji mógł być uczestnikiem spotkania z odkrywcą czy zaangażowanym badaczem.

Może warto także zastanowić się nad pytaniem, czy tworzyć w województwie jedno budżetochłonne centrum, czy może szereg mniejszych – tak by młodzi ludzie „z terenu" byli nie tylko sporadycznymi gośćmi, ale stałymi bywalcami. Może takie minicentra powinny być sprofilowane, np. tu ośrodek nauk astronomicznych, a tam biologicznych? A co z naukami społecznymi, które są trudniejsze do pokazania, ale przecież nie mniej ważne? Może warto byłoby „wpuścić" gości centrum do wnętrza zasymulowanego internetu, aby zobaczyli przepływ informacji lub do wnętrza banku, by ujrzeli przepływ kapitału? A może takie centra winny prowadzić także edukację komunikacyjną: pokazywać np. jak odczytywać przekaz reklamy i odpowiadać na pytanie dlaczego wózki na zakupy są takie olbrzymie? A może jednak stworzyć dużą (coś w skali Kopernika), ale specyficzną instytucję, np. centrum natury (uzupełnione np. o oceanarium) lub cywilizacji (z ekspozycją historyczną i artystyczną)? To wyłącznie pytania o zakres działania, a przecież zostaje jeszcze cała masa kwestii dotyczących współpracy (np. w Krakowie z budującym się akceleratorem cząstek), sponsoringu, oferty komercyjnej itd.

To duża rzecz i wielkie wyzwanie uczynić centrum nauki także centrum dyskusji o świecie, o nas samych, o przyszłości. Ale czyż tradycja Lema nie zobowiązuje!?

Zdjęcie: pokaz chemiczny w trakcie Nocy Naukowców 2010.

-------------------------------

Tekst pierowtnie ukazał się w czasopiśmie NIMB nr 15. Licencja na wykorzystanie CC 3.0 - BY

Polecamy również
Pokojowa Nagroda Nobla 2023 dla Narges Mohammadi

Pokojowa Nagroda Nobla 2023 dla Narges Mohammadi

Nagroda Nobla za modyfikację cząsteczki mRNA

Nagroda Nobla za modyfikację cząsteczki mRNA

Kolejna Noc Naukowców w Uniwersytecie Jagiellońskim za nami!

Kolejna Noc Naukowców w Uniwersytecie Jagiellońskim za nami!

Państwo, które działa. O fińskich politykach publicznych

Państwo, które działa. O fińskich politykach publicznych