Nasz mózg jest bardziej elastyczny niż dotąd mogliśmy uważać. Ta jego plastyczność może odpowiadać za sukces cywilizacyjny Homo sapiens. Takie przypuszczenia potwierdzają badania psychologów z UJ.
Więcej o nauce?! Dołącz do profilu strony. www NAUKA.uj.edu.pl na Facebooku
Przez dziewięć miesięcy uczestnicy badań, osoby widzące, uczyły się czytać za pomocą języka Braille'a. W tym okresie badacze skanowali ich mózgi, obserwując jakie ich fragmenty są aktywne, a jakie nie uczestniczą w procesie czytania. Badania takie naukowcy z UJ (zespół dr hab. Marcina Szweda z Instytutu Psychologii) prowadzili, chcąc dowiedzieć się, co dzieje się w mózgu osób widzących, którzy uczą się czytać nie za pomocą oczu, a dotyku. Związane z tymi analizami fundamentalne pytanie zaś brzmiało: czy mózg człowieka jest ściśle podzielony na ośrodki odpowiedzialne za funkcjonowanie określonych zmysłów, czy zaś poszczególne części mogą przejmować i realizować różnorodne zadania?
Krótki opis tych analiz, realizowanych w ramach unijnego projektu METABRAILLE, przytacza ostatnie (15.10.2015) wydanie czasopisma „Horizon".
Dowiedzieliśmy się, że kiedy badany czyta dotykowo, to i tak bardziej aktywną częścią mózgu jest kora wzrokowa (visual cortex), bardziej niż obszary związane ze zmysłem dotyku – wyjaśnia w „Horizon", krakowski badacz. Potwierdzenie tych wniosków pokazał eksperyment, w ramach którego kora wzrokowa byłą czasowo „wyłączona" z funkcjonowania. Skutkowało to zaburzeniami w czytaniu tylko za pomocą dotyku (u osób widzących).
Wyniki tych badań można interpretować szerzej. Zdają się one wskazywać, że nasze mózgi są znacznie bardziej plastyczne niż to się powszechnie uważa. Wyjątkowa plastyczność mózgu może być niecodzienną ludzką cechą, dzięki której jesteśmy w stanie nauczyć się skomplikowanych, typowych tylko dla naszego gatunku czynności, takich jak prowadzenie samochodu czy też gra na pianinie.
Warto jeszcze podkreślić, że pierwsza część artykułu w „Horizon" koncentruje się na związanych również z widzeniem i funkcjonowaniem zmysłów, badaniach naukowców z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie. Skonstruowali oni program komputerowy, którzy umożliwia niewidomym widzenie poprzez dźwięki. Jak to działa? Zainteresowanych odsyłamy do tekstu źródłowego.
Ilustracja mózgu: Henry Vandyke Carter [Public domain], via Wikimedia Commons
![Pszczoły na diecie? [wideo]](/documents/74541952/147053668/bee2_230x300.png/132b8ed5-2598-4f5d-a105-c565636e3911?t=1616428310238)