Aktualności - Nauka - Uniwersytet Jagielloński

Zniszczenie krakowskiego balonu widokowego [13.06.20] – komentarz eksperta

Wczesnym wieczorem w sobotę 13. czerwca słynny krakowski balon widokowy w ciągu kilku sekund został doszczętnie zniszczony. Powodem tego niefortunnego wypadku była nagła zmiana warunków atmosferycznych, która w ciągu kilku minut piękną letnią aurę zamieniła w niebezpieczną nawałnicę. Co ciekawe, wszystko działo się tylko na niewielkim fragmencie nad częścią Dębnik. O tym, co tak naprawdę zdarzyło się tamtejszego wieczora i jakie zjawisko odpowiada za zniszczenie balonu pisze prof. Dorota Matuszko z Zakładu Klimatologii Wydziału Geografii i Geologii UJ.

Zniszczenie krakowskiego balonu widokowego było spowodowane silnym prądem zstępującym towarzyszącym chmurze burzowej Cumulonimbus (zjawisko downburst). W takiej chmurze występują pionowe prądy powietrzne, które odpowiadają zarówno za wznoszenie ciepłego i wilgotnego powietrza, jak i jego opadanie w postaci wyraźnie chłodniejszego strumienia.

W początkowym etapie rozwoju chmury Cumulonimbus występuje tylko prąd wstępujący. W dojrzałej fazie chmury burzowej, obok ruchów wstępujących, pojawiają się prądy zstępujące. W warunkach znacznej dynamiki troposfery oraz głębokiego wymieszania warstw niestabilnego powietrza występują dogodne warunki do formowania silnych prądów zstępujących, które nieraz pod postacią "bomb opadowych" z dużą siłą uderzają w powierzchnię ziemi, szybko "rozpływając" się na boki. Dynamiczny pęd powietrza objawia się występowaniem zarówno ulewnych opadów deszczu oraz gradu, jak i silnych, czasem wręcz niszczycielskich porywów wiatru, których prędkość może przekraczać nawet 120-170 km/h. Czasami tego typu zjawiska występują bez opadów atmosferycznych (tzw. dry downburst). Prąd zstępujący (downburst) o zasięgu oddziaływania nie większym niż 4 km to microburst.

Należy zaznaczyć, że zjawiska downburst nie mają nic wspólnego z trąbami powietrznymi. Chmura Cumulonimbus jest rozbudowana pionowo i zasięg jej oddziaływania jest lokalny. Na fotografiach i zdjęciach radarowych z 13. czerwca Cumulonibus znajdował się nad centrum Krakowa, a nad pozostałymi dzielnicami w tym samym czasie świeciło słońce. Zatem zniszczenie balonu było spowodowane zjawiskiem microburst, który towarzyszy chmurze Cumulonimbus. Więcej o tej chmurze i innych warto przeczytać w mojej książce.

Dr hab. Dorota Matuszko, prof. UJ
Zakład Klimatologii
Wydział Geografii i Geologii UJ

----

Grafiki:
Miniatura na górze - autor Marek Nakoneczny, data: 13.06.2020
W tekście: powyżej - YouTube (zrzut ekranu), poniżej - schemat obrazujący zjawisko microburst

Etykiety:

Data modyfikacji 19/06/2020

Polecamy również